ဗုဒၶ၀င္ရုပ္ျပအက်ဥ္း

ဗုဒၶ၀င္ရုပ္ျပအက်ဥ္း

မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု (၆၂၈ ဘီစီ) ကဆုန္လျပည့္ ေသာၾကာေန႔
ေဒဝဒဟျပည္အနီး လုမၸိနီဥယ်ာဥ္တြင္ ဘုရားအေလာင္း သိဒၶတၳကို မယ္ေတာ္ မာယာေဒဝီ ဖြားေတာ္မူစဥ္
(ဘုရားေလာင္းသည္ ဖြားလွ်င္ဖြားျခင္းပင္ မတ္တပ္ရပ္ကာ ေျခခုႏွစ္လွမ္း လွမ္းေတာ္မူျပီး
"ငါသည္ တစ္ေလာကလံုးထက္ ျမတ္၏"
ဟု ၾကံဳးဝါးေတာ္မူသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႏွင့္အတူ ယေသာ္ဓရာမင္းသမီး၊ ညီေတာ္ အာနႏၵာ၊ ကာဠဳဒါယီ အမတ္၊ ဆႏၵအမတ္၊ က႑ကျမင္းေတာ္ ႏွင့္ ေရႊအိုးၾကီးေလးလံုး စေသာ ဖြားဘက္ေတာ္ခုႏွစ္ဦးပါ ဖြားေတာ္မူသည္။)

ဖြားျမင္ျပီး ငါးရက္ေျမာက္ ပုဏၰား ခုႏွစ္ေယာက္အနက္မွ အငယ္ဆံုး ေကာ႑ညပုဏၰားမွ သိဒၶတၳမင္းသားအား ဘုရားရွင္ ဧကန္စင္စစ္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု အေလာင္းေတာ္မင္းသားေလး၏ လကၡဏာကို ဖတ္ရႈေဟာေတာ္မူစဥ္

သိဒၶတၳမင္းသား သက္ေတာ္ ၁၆ႏွစ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ ယေသာ္ဓရာေဒဝီႏွင့္ ထိမ္းျမား၍ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း သံုးဥတုရာသီတြင္ ရာမၼ၊ သုဘ၊ သုရာမၼ ေခၚေသာ နန္းသံုးေဆာင္၌ ေမာင္းမမိႆံမ်ားႏွင့္ စံစားစဥ္ေဂါတမႏြယ္ဖြားျဖစ္ေသာ သိဒၶတၳေဂါတမမင္းသား သက္ေတာ္၂၈တြင္ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ ႏွင့္ ရဟန္း စေသာ နမိတ္ၾကီးေလးပါးေတြ႔စဥ္သိဒၶတၳမင္းသား ေတာမထြက္မွီ ယေသာ္ဓရာ ႏွင့္ သားေတာ္ ရာဟုလာကို ျမင္ေတြ႔ရႈျမင္စဥ္
ဖြားဘက္ေတာ္ ဆႏၵအမတ္ ေခၚကာ က႑က ျမင္းေတာ္ကိုစီး၍ သိဒၶတၳမင္းသား ေတာထြက္စဥ္အေနာ္မာေသာင္ကမ္းတြင္ ဆံေတာ္ပယ္၍ ရဟန္းအျဖစ္ ခံယူစဥ္ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာမွ် က်င့္ၾကံလာေသာ ဒုကၠစရိယာက်င့္စဥ္ကို စြန္႔လႊတ္၍ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ လိုက္သျဖင့္ ပဥၥဝဂၢီငါးဦးတို႔က စြန္႔ခြာေတာ္မူစဥ္

ကဆုန္လျပည့္တြင္ ေညာင္ပင္ေအာက္၌ သုဇာတာသူေဌးသမီးက သားဆုပန္ေသာ နတ္မင္းအထင္ျဖင့္
ေရႊခြက္ျဖင့္ ထည့္တားေသာ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ကပ္လႈစဥ္

ဃနာႏိုဆြမ္းကို အနည္းငယ္မွ် ဘုဥ္းေပးျပီးေသာ္ ေနရဥၨရာျမစ္ကမ္းမွ " ငါ ဘုရား ယေန႔ျဖစ္မည္မွန္ပါက ေရႊခြက္သည္ ေရညာသို ဆန္ပါေစသား" ဟု အဓိဌာန္ျပဳ ေမွ်ာလိုက္ရာ ေရႊခြက္သည္ ေရညာသ႔ိုဆန္၍ ကမၻာႏွင့္ခ်ီကာ အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ကာလနဂါးအား သြားထိမိလိုက္စဥ္
(အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶစာေပမ်ားတြင္ ျဗဟၼာၾကီးေလးပါး လာေရာက္လႈတန္းေသာ ျမသပိတ္ေလးလံုး ဆင့္ထားေသာ သပိတ္ဟုဆိုထားသည္။)

ကဆုန္လျပည့္ေန႔ညေနတြင္ ေဗာဓိေညာင္ပင္တြင္ ဘုရားျဖစ္ရန္က်င့္ေနစဥ္ မာရ္နတ္က စစ္သည္ဗိုလ္ပါအလံုးအရင္းျဖင့္ လာေရာက္ေႏွာင့္ယွက္စဥ္

ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းျဖည့္က်င့္လာေသာ ပါရမီေတာ္တ႔ိုအား မဟာပထဝီေျမၾကီး သက္ေသထား၍ မာရ္နတ္အားေအာင္ႏိုင္ျပီး အာနာပါနကမၼဌာန္း ဆက္လက္ရႈမွတ္အားထုတ္ရာ ညဥ့္ဦးယံလြန္ေသာ္ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာ သိႏိုင္ေသာ ပုေဗၺနိဝါသဥာဏ္ ရေတာ္မူျပီး သန္းေခါင္ယံ၌ သံုးဆယ္တစ္ဘံုတြင္ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကေသာ နတ္လူျဗဟၼာ သတၱဝါအေပါင္းတို႔အား ျမင္ေတာ္မူေသာ ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္ ရေတာ္မူစဥ္

မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔ မိုးေသာက္ယံတြင္ ကိေလသာအေပါင္းအား ပယ္သတ္ေတာ္မူေသာ အာသာဝကၡယဥာဏ္ ရျပီး အာရုဏ္တက္သည္ႏွင့္ သံုးေလာကထြဠ္ထား သေဗၺညဳတဘုရား အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူစဥ္

ဗုဒၶဘုရားရွင္က ဘုရားျဖစ္ေျမာက္ျပီး သတၱဌာန ခုႏွစ္ေနရာ လွည့္လည္တရားအားထုတ္ေနခ်ိန္ ေဗာဓိပင္ အေရွ႕မ်က္ႏွာ ၃၂ လံအကြာရွိေသာ အဇပါလ ဆိတ္ေက်ာင္းေညာင္ပင္ရင္း၌ မာရ္နတ္၏ သမီးေတာ္သံုးပါးအား တရားျပ ခၽြတ္ေတာ္မူစဥ္

မုစလိႏၵအိုင္အနီး က်ဥ္းပင္ေျခရင္း၌ မုစလိႏၵနဂါးမင္း အေစာင့္အေရွာင့္ျဖင့္
မုစလိႏၵသတၱာဟ ခုႏွစ္ရက္စံစားေတာ္မူစဥ္

ဝါဆိုလျပည့္ ေနဝင္စအခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶသည္ ပဥၥဝဂၢီငါးဦးကို ဓမၼစၾကာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူစဥ္
(တစ္ဆယ့္ရွစ္ကုေဋေသာ ျဗဟၼာတို႔ႏွင့္အတူ အရွင္ေကာ႑ည ေသာတာပန္တည္သည္။)

ဘုရားရွင္သည္ တပည့္သားသံဃာေတာ္မ်ား မ်ားျပားလာျပီး ရဟန္းက်င့္ၾကံနည္းတို႔ကို သိရွိေစရန္ အလို႔ဌာ ပထမအၾကိမ္ သံဃာ့အစည္းအေဝးက်င္းပျပီး ထိုအစည္းအေဝးတြင္ ဘုရားက
"ခ်စ္သားရဟန္းတို႔ ရဟန္းမွန္က သူတစ္ပါးကို မညွဥ္းဆဲရ။ မေကာင္းမႈ မျပဳအပ္ရ။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကိုသာ ျပဳအပ္သည္။ မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္စြာ ထားအပ္သည္"
ဟု ေဟာေတာ္မူစဥ္

တေပါင္းလျပည့္ေနတြင္ ဘုရားရွင္သည္ ကပိလဝတ္ျပည္သို႔ ၾကြလာစဥ္ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီးႏွင့္ သာကီဝင္မင္းမ်ိဳးတိ႔ုသည္ မာန္မာနၾကီး၍ ဗုဒၶထက္ ငယ္ရြယ္ေသာသူမ်ားသာ ရွိခိုးဦးၾကိဳၾကျပီး ၾကီးရင့္ေသာသူမ်ားက ရွိမခိုးပဲရွိေနၾကေသာေၾကာင့္ ဘုရားရွင္မွ ေပါကၡရဝႆမိုးရြာ၍ တန္ခိုးျပေတာ္မူစဥ္
(ေပါကၡရဝႆမိုးဆိုသည္မွာ စိုစြတ္ေစလိုသူသာ စိုစြတ္၍ မစိုစြတ္လိုသူကို မစိုစြတ္ေစေသာမိုး ျဖစ္သည္။)

ဘုရားရွင္သည္ တုသိတာနတ္ျပည္တြင္ သႏၱဳႆိတနတ္သား ျဖစ္ေတာ္မူေနေသာ မယ္ေတာ္မာယာအား ေမြးေက်းဇူးဆပ္ေသာအားျဖင့္ တာဝတိ ံသာနတ္ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူျပီး ဝါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အဘိဓမၼာတရား ေဟာ္ၾကားေတာ္မူသည္။ ဝါကၽြတ္ေသာအခါ ဘုရားရွင္ လူ႔ျပည္သိ႔ု ျပန္ၾကြေတာ္မူေသာ္ သိၾကားမင္းက နတ္ျပည္မွ လူ႔ျပည္အထိ လက္ယာ ေရႊေစာင္းတန္း၊ လက္ဝဲ ေငြေစာင္းတန္း၊ အလယ္ ပတၱျမားေစာင္းတန္း ေလွကားသံုးသြယ္ဖန္ဆင္း၍ နတ္ျဗဟၼာတို႔က ေရႊထီးတံခြန္၊ ေငြထီးတံခြန္၊ သႏၱာထီးတံခြန္မ်ားျဖင့္ ကိုင္ေဆာင္လိုက္ပါလာၾကစဥ္

သက္ေတာ္ ၈၀၊ ဝါေတာ္ ၄၅ ဝါအေရာက္တြင္ သံုးဆယ္တစ္ဘံုရွိ သတၱဝါအေပါင္းတို႔အား နိဗၺာန္ေရာက္ရန္ အက်င့္ေတာ္ျမတ္တို႔ကို ေန႔ညမျပတ္ ညႊန္းျပသြန္သင္ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ေသာ သံုးလူထြဠ္ထား ျမတ္စြာေသာ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ( ဘီစီ ၅၃၄) ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔ ညဥ့္အရုဏ္တက္ခါနီး မိုးေသာက္ယံတြင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူစဥ္

ေဂါတမဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္

( ၁ ) လူ႔အမည္ - သိဒၶတၳ

( ၂ ) ဘုရားဘြဲ႕ - ေဂါတမ

( ၃ ) မိဘအမည္ - သုေဒၶါဒနမင္းႏွင္႔ မာယာေဒ၀ီ

( ၄ ) ၾကင္ယာေတာ္ - ယေသာဓရာ ( ဘဒၵကဥၥနာ )

( ၅ ) ရင္ေသြးေတာ္ - ရာဟုလာ

( ၆ ) ေယာက္ဖေတာ္ - ေဒ၀ဒတ္

( ၇ ) မိေထြးေတာ္ - ေဂါတမီ

( ၈ ) ေနျပည္ေတာ္ - ကပိလ၀တ္ျပည္ ( သကၠတိုင္း၊ မဇၥ်ိမေဒသ )

( ၉ ) ဖြားရာဌာန - လုဗၺိနီဥယ်ာဥ္ ( ကပိလ၀တ္ႏွင္႔ ေဒ၀ဒဟအၾကား )

( ၁၀ ) နန္းစံႏွစ္ - ၁၃ ႏွစ္ ( သက္ေတာ္ ၁၆ ႏွစ္မွ ၂၉ ႏွစ္ )

( ၁၁ ) နိမိတ္ႀကီးမ်ား - သူအို ၊ သူနာ ၊ သူေသ ၊ ရဟန္း

( ၁၂ ) ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာဘ၀ - သုေမတာရေသ႔ဘ၀

( ၁၃ ) ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာေန႔ - ကဆုန္လျပည့္ေန႔

( ၁၄ ) ဗ်ာဒိတ္ေပးေသာဘုရား - ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား

( ၁၅ ) ပါရမီျဖည့္ဖက္ - သုမိတၱာအမ်ဳိးသမီး ( ယေသာဓရာအေလာင္း )

( ၁၆ ) ပါရမီျဖည့္ကာလ - ေလးသေခၤ်ႏွင္႔ ကမၻာတစ္သိန္း

( ၁၇ ) ပါရမီျဖည့္ရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ - သတၱ၀ါမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္ရန္

( ၁၈ ) ဒုကၠရစရိယာက်င္႔ရေသာႏွစ္ - ၆ ႏွစ္ ( မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇ ခုမွ ၁၀၃ ခုအထိ )

( ၁၉ ) ဒုကၠရစရိယာ က်င္႔သည့္ေနရာ - ဥရုေ၀႗ေတာ

( ၂၀ ) ဘုရားျဖစ္ခ်ိန္သက္ေတာ္ - ၃၅ ႏွစ္အရြယ္

( ၂၁ ) ဘုရားပြင္႔ရာလူသက္တမ္း - ႏွစ္ ၁၀၀ တမ္း

( ၂၂ ) အလုပ္အေကၽြး - ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦး ( ဒုကၠရစရိယာက်င္႔ခိုက္ )

( ၂၃ ) တရားဦးေဟာသည့္ေနရာ - ဗာရာဏသီ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ

( ၂၄ ) ပထမဆံုးသာ၀က - ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦး

( ၂၅ ) ေနာက္ဆံုးသာ၀က - သုဘဒၵပရိဗိုဇ္

( ၂၆ ) လက္ယာရံအဂၢသာ၀က - အရွင္သာရိပုတၱရာ

( ၂၇ ) လက္၀ဲရံအဂၢသာ၀က - အရွင္ေမာဂၢလာန္

( ၂၈ ) အဆံုးအမသာသနာ - ပရိယတိၱ ၊ ပ႗ိပတၱိ ၊ ပ႗ိေ၀ဓ

( ၂၉ ) က်င္႔စဥ္သိကၡာ - သီလ ၊ သမာဓိ ၊ ပညာ

( ၃၀ ) ခ်မွတ္ေသာလမ္းစဥ္ - မဇၥ်ိမပ႗ိပဒါ ( မဂၢင္လမ္းစဥ္ )

( ၃၁ )သေႏၶယူေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၆၇ ) ခု၊ ၀ါဆိုလျပည့္ ၊ ၾကာသပေတးေန႔

( ၃၂ ) ဖြားျမင္ေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၆၈ ) ခု ၊ ကဆုန္လျပည့္ ၊ ေသာၾကာေန႔

( ၃၃ ) ေတာထြက္ေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၉၇ ) ခု ၊ ၀ါဆိုလျပည့္ ၊ တနလၤာေန႔

( ၃၄ ) ဘုရားျဖစ္ေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၀၃ ) ခု ၊ ကဆုန္လျပည့္ ၊ ဗုဒၶဟူးေန႔

( ၃၅ ) ဓမၼစၾကာေဟာေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၀၃ ) ခု ၊ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ ၊ စေနေန႔

( ၃၆ ) ပရိနိဗၺာန္စံေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ ) ၊ ကဆုန္လဆုတ္ ( ၁၂ ) ရက္၊ အဂၤါေန႔

( ၃၇ ) ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေသာေန႔ - မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ ) ၊ ကဆုန္လဆုတ္ ( ၁၂ ) ရက္