ခံတြင္းေလးလည္းလွေစ၊ ေမႊးေစခ်င္...

 ခံတြင္းေလးလည္းလွေစ၊ ေမႊးေစခ်င္...

"လွပါတယ္ေမရယ္..ၾကည့္လုိ႔မ၀တဲ့ကုိယ့္မ်က္လုံးထဲမယ္..လွပါတယ္ေမရယ္..လွပါတယ္ေမေလးရယ္.."
ဒီသီခ်င္းေလးလူတုိင္းၾကားဖူးမယ္ထင္ပါတယ္။ အလွတရားဟာလူေတြရဲ႕စိတ္ႏွလုံးကုိစဲြေဆာင္ပါတယ္။ လွလုိ႔ခ်စ္တယ္၊ ခ်စ္လုိ႔လွတယ္၊ ဘယ္လုိဘဲေျပာေျပာ အမ်ဴိးသမီးေတြအမ်ားစုကလည္းလွခ်င္တယ္။ အမ်ဳိးသားမ်ားကလည္း၊ လွတာလည္းႏွစ္သက္၊မိမိကုိယ္ကုိလည္း ၾကည့္ေပ်ာ္ရွဳေပ်ာ္ျဖစ္ေအာင္၊ အနည္းဆုံးေတာ့ ဆံပင္ေလာက္ကေတာ့ဖီးလုိက္ၾကတာပါဘဲ။ အ၀တ္အစားသပ္သပ္ရပ္ရပ္၀တ္တယ္၊ သန္႔သန္႔ျပန္႔ျပန္႔ေနတယ္စသည္ျဖင့္ ေန႔စဥ္လုိဘဲ ဂရုစုိက္ေနၾကမွာပါ။ ဒီေနရာမွာ အဂၤလန္မွာလုပ္တဲ့စစ္တမ္းတစ္ခုအရ၊ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးဟာ၊ ဘ၀မွာ နာရီေပါင္း ၃၂၇၆ နာရီကုိ ဖီးလိမ္းအလွျပင္ရာမွာ အခ်ိန္ေပးၾကပါတယ္တဲ့။ ဒီေလာက္အခ်ိန္အတုိင္းအတာဟာ၊ အာကာသယာဥ္မွဴးေတြ လဆီကုိအသြားအျပန္ ၂၂ ေခါက္ခရီးဆန္႔ႏုိင္တဲ့ပမာဏျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အမ်ဳိးသားေတြကေတာ့ ၁၀၉၂ နာရီသုံးပါတယ္တဲ့။ (ေတာ္ေတာ္မ်ားသား..)
လူမွဳဘ၀၀န္းက်င္မွာ၊ အျပင္ပန္းအျပင္အဆင္၊ အသြင္အျပင္ဟာ၊ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး - personality ကုိအကဲျဖတ္ရာမွာ၊ ပထမဆုံးၾကည့္ေလ့ရွိၾကတဲ့အစိတ္အပုိင္းျဖစ္တာမုိ႔၊ အေရးၾကီးပါတယ္။

ဒါေပမယ့္အျပင္ပန္းလွေနတာနဲ႔သူ႕ရဲ႕တကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းမွဳ၊ က်န္းမာေရးအသိအျမင္ရွိမွဳနဲ႔လက္ေတြ႕က်င့္သုံးမွဳရွိမရွိမသိႏုိင္ေသးပါဘူး။ (ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သြားဆရာ
၀န္ေတြကေတာ့ လူေတြ႕ရင္သြားေတြကုိအရင္မ်က္စိကေရာက္တယ္။ စိတ္ထဲမွာအကဲျဖတ္ျပီးသားျဖစ္သြားတယ္။ သြားေတြကုိတခ်က္ၾကည့္လုိက္တာနဲ႔လူတစ္ေယာက္ရဲ႕တကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းမွဳ၊ က်န္းမာေရးအသိရွိမရွိ၊ ဓနဥစၥာအင္အား၊ အစားအစာဓေလ့၊ ...စသည္ျဖင့္အမ်ားၾကီးပါဘဲ...စကားခ်ပ္)

တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးေတြႏွဳတ္ခမ္းနီဆုိးထားတာ၊ ကုိက္စားခ်င္ေလာက္ေအာင္လွလြန္းလွေပမယ့္၊
သြားေသခ်ာမတုိက္လုိ႔ သြားေတြေပၚမွာကပ္ေနတဲ့ဘက္တီးရီးယားပုိးမႊားအလႊာ (dental plaque/biofilm)ကုိေဆးဆုိးၾကည့္လုိက္ရင္ဒီလုိျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ (plaque disclosing solution နဲ႕ေဆးဆုိးမၾကည့္ရင္သာမန္မ်က္စိနဲ႔မျမင္ရပါဘူး)
ပါးစပ္ထဲတခ်က္ေလးငဲ့ၾကည့္လုိက္ရင္ ဒီလုိေတြလည္းေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။

 

 ျမွားျပထားတာကေတာ့ သြားမွာေက်ာက္ေတြတည္ေနတာပါ။ ေက်ာက္သူေဌးေပါ့။ ေက်ာက္ေတြေပၚမွာ ပုိးမႊားလႊာေတြရွိေနပါတယ္။

ဒီ dental plaque လုိ႔ေခၚတဲ့ပုိးမႊားအလႊာဟာ၊ သြားမွာကပ္ေနတဲ့ တံေတြးမွာပါတဲ့ glycoprotein ေပၚမွာ ခံတြင္းထဲက normal flora - ပုံမွန္မွီခုိေနထုိင္ၾကတဲ့ဘက္တီးရီးယားပုိးေတြခုိကပ္ေပါက္ပြားရာက ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ သြားတုိက္ျပီးတာနဲ႔ဒီအလႊာဟာသန္႔စင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားေပမယ့္၊ သိပ္မၾကာခင္တံေတြးကဓာတ္ေတြနဲ႔ ျပန္စျပီးအသစ္ျဖစ္ျပန္ပါတယ္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ်၊ maturation လုိ႔ေခၚတဲ့ရင့္က်က္မွဳျဖစ္စဥ္မွာ၊ ပုိးမႊားကုေဋေပါင္းမ်ားစြာပြားျပီး၊သြားကုိေသခ်ာမတုိက္ဘဲ ၾကာလာရင္ calcification လုိ႔ေခၚတဲ့ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ျပီး ေက်ာက္သားလုိမာသြားပါတယ္။ ဒါကုိ dental calculus သြားေက်ာက္တည္တယ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သြားေက်ာက္တည္တဲ့အဆင့္ေရာက္ရင္၊ ပုိးမႊားေတြက သြားေက်ာက္ေတြေပၚနဲ႔ ေအာက္ေျခေတြမွာခုိေအာင္းဖုိ႔ေနရာရသြားျပီး၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီး အက္စစ္ေတြထုတ္၊ အဆိပ္ေတြထုတ္၊ ဟုိက္ျဒဳိဂ်င္ဆာလ္ဖုိဒ္လိုဘဲဥပုတ္နဲ႔နံတဲ့ဓာတ္ေငြ႕ေတြထုတ္ၾကျပီး၊ သြားပုိးစားေရာဂါ၊ ေရစီးကမ္းျပဳိလုိ႔ျမန္မာလုိအသိမ်ားတဲ့ သြားဖုံးနဲ႔သြားျမစ္ေျမွးေရာင္ေရာဂါတုိ႔ျဖစ္ေစတာအျပင္ ခံတြင္းနံ႔ပါနံလာပါတယ္။ သြားဘယ္ေလာက္တုိက္တုိက္၊ လွ်ာဘယ္ေလာက္တုိက္တုိက္ ခံတြင္းနံ႔က မေပ်ာက္ႏုိင္ပါဘူး။ သြားတုိက္ရုံနဲ႔ေက်ာက္ေတြကုိ မဖယ္ရွားႏုိင္ေတာ့ဘူးေလ။ ခံတြင္းနံ႔နံရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းေတြအမ်ားၾကီးရွိတဲ့အထဲမွာ၊ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႕အၾကဳံအရ၊ သြားေက်ာက္တည္တာကေတာ့၊ ေတြ႕ရအမ်ားဆုံးအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာပုိးစားေပါက္ရွိေနတာ၊ မလုံတဲ့စြပ္သြား (dental crown) ရွိေနတာ၊ စုိက္သြားတုေအာက္မွာအစာက်န္တာ စတာေတြကေတာ့ ဒုတိယအမ်ားဆုံးေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီေတာ့ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ dental plaque - ပုိးမႊားလႊာဟာ၊ ပုပုရြရြ၊ ႏုႏုလွလွ၊ ရုပ္ေခ်ာေခ်ာဆုိးဆုိး၊ လူတုိင္းလူတုိင္းရဲ႕ခံတြင္းထဲကသြားေတြေပၚမွာ အခ်ိန္တုိင္းရွိေနတယ္။ ပုိးေတြမပြားမ်ားမရင့္က်က္ခင္၊ မနက္စာစားျပီးတစ္ၾကိမ္၊ ညအိပ္ရာမ၀င္ခင္တစ္ၾကိမ္အနည္းဆုံးတေန႔ႏွစ္ၾကိမ္သြားမတုိက္ရင္၊ (တုိက္ေတာ့တုိက္တယ္ မေျပာင္ရင္) အစာစားျပီးတုိင္းပလုတ္မက်င္းရင္၊ သြားခံတြင္းေရာဂါေတြေသခ်ာေပါက္ျဖစ္မယ့္အျပင္၊ ခံတြင္းန႔ံနံလုိ႔ လူမွဳေရးထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ဒုကၡကုိပါခံစားရမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဗဟုသုတ
ေ၀မွ်လုိက္ရပါတယ္။ ေနာက္ပုိ႔စ္ေတြမွာသြားဘယ္လုိေျပာင္ေအာင္တုိက္ၾကမလဲဆုိတာေရးပါဦးမယ္။

ျမွားျပထားတာကေတာ့ သြားမွာေက်ာက္ေတြတည္ေနတာပါ။ ေက်ာက္သူေဌးေပါ့။ ေက်ာက္ေတြေပၚမွာ ပုိးမႊားလႊာေတြရွိေနပါတယ္။

ဒီ dental plaque လုိ႔ေခၚတဲ့ပုိးမႊားအလႊာဟာ၊ သြားမွာကပ္ေနတဲ့ တံေတြးမွာပါတဲ့ glycoprotein ေပၚမွာ ခံတြင္းထဲက normal flora - ပုံမွန္မွီခုိေနထုိင္ၾကတဲ့ဘက္တီးရီးယားပုိးေတြခုိကပ္ေပါက္ပြားရာက ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ သြားတုိက္ျပီးတာနဲ႔ဒီအလႊာဟာသန္႔စင္ေပ်ာက္ကြယ္သြားေပမယ့္၊ သိပ္မၾကာခင္တံေတြးကဓာတ္ေတြနဲ႔ ျပန္စျပီးအသစ္ျဖစ္ျပန္ပါတယ္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ်၊ maturation လုိ႔ေခၚတဲ့ရင့္က်က္မွဳျဖစ္စဥ္မွာ၊ ပုိးမႊားကုေဋေပါင္းမ်ားစြာပြားျပီး၊သြားကုိေသခ်ာမတုိက္ဘဲ ၾကာလာရင္ calcification လုိ႔ေခၚတဲ့ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ျပီး ေက်ာက္သားလုိမာသြားပါတယ္။ ဒါကုိ dental calculus သြားေက်ာက္တည္တယ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သြားေက်ာက္တည္တဲ့အဆင့္ေရာက္ရင္၊ ပုိးမႊားေတြက သြားေက်ာက္ေတြေပၚနဲ႔ ေအာက္ေျခေတြမွာခုိေအာင္းဖုိ႔ေနရာရသြားျပီး၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ၾကီး အက္စစ္ေတြထုတ္၊ အဆိပ္ေတြထုတ္၊ ဟုိက္ျဒဳိဂ်င္ဆာလ္ဖုိဒ္လိုဘဲဥပုတ္နဲ႔နံတဲ့ဓာတ္ေငြ႕ေတြထုတ္ၾကျပီး၊ သြားပုိးစားေရာဂါ၊ ေရစီးကမ္းျပဳိလုိ႔ျမန္မာလုိအသိမ်ားတဲ့ သြားဖုံးနဲ႔သြားျမစ္ေျမွးေရာင္ေရာဂါတုိ႔ျဖစ္ေစတာအျပင္ ခံတြင္းနံ႔ပါနံလာပါတယ္။ သြားဘယ္ေလာက္တုိက္တုိက္၊ လွ်ာဘယ္ေလာက္တုိက္တုိက္ ခံတြင္းနံ႔က မေပ်ာက္ႏုိင္ပါဘူး။ သြားတုိက္ရုံနဲ႔ေက်ာက္ေတြကုိ မဖယ္ရွားႏုိင္ေတာ့ဘူးေလ။ ခံတြင္းနံ႔နံရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းေတြအမ်ားၾကီးရွိတဲ့အထဲမွာ၊ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႕အၾကဳံအရ၊ သြားေက်ာက္တည္တာကေတာ့၊ ေတြ႕ရအမ်ားဆုံးအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာပုိးစားေပါက္ရွိေနတာ၊ မလုံတဲ့စြပ္သြား (dental crown) ရွိေနတာ၊ စုိက္သြားတုေအာက္မွာအစာက်န္တာ စတာေတြကေတာ့ ဒုတိယအမ်ားဆုံးေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီေတာ့ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ dental plaque - ပုိးမႊားလႊာဟာ၊ ပုပုရြရြ၊ ႏုႏုလွလွ၊ ရုပ္ေခ်ာေခ်ာဆုိးဆုိး၊ လူတုိင္းလူတုိင္းရဲ႕ခံတြင္းထဲကသြားေတြေပၚမွာ အခ်ိန္တုိင္းရွိေနတယ္။ ပုိးေတြမပြားမ်ားမရင့္က်က္ခင္၊ မနက္စာစားျပီးတစ္ၾကိမ္၊ ညအိပ္ရာမ၀င္ခင္တစ္ၾကိမ္အနည္းဆုံးတေန႔ႏွစ္ၾကိမ္သြားမတုိက္ရင္၊ (တုိက္ေတာ့တုိက္တယ္ မေျပာင္ရင္) အစာစားျပီးတုိင္းပလုတ္မက်င္းရင္၊ သြားခံတြင္းေရာဂါေတြေသခ်ာေပါက္ျဖစ္မယ့္အျပင္၊ ခံတြင္းန႔ံနံလုိ႔ လူမွဳေရးထိခုိက္ႏုိင္တဲ့ဒုကၡကုိပါခံစားရမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဗဟုသုတ
ေ၀မွ်လုိက္ရပါတယ္။ ေနာက္ပုိ႔စ္ေတြမွာသြားဘယ္လုိေျပာင္ေအာင္တုိက္ၾကမလဲဆုိတာေရးပါဦးမယ္။

မွတ္ခ်က္။      ။ ဒီpost ေလးကေတာ့ Dr.Nyan ျပဳစုထားျပီး ျမင္းမိုရ္ဦး blog မွျပန္လည္ မွ်ေ၀တင္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္အျမင္မွာေတာ့ သြားကိုဂရုစိုက္ၾကေသာမိတ္ေဆြမ်ားအတြက္အက်ိဳးျပဳ post ေလးျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လိမ့္မယ္ဆိုျပီးတင္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္းသြားကိုအရမ္းဂရုစိုက္ေသာေၾကာင့္တင္ေပးလိုက္တာပါ....

Dr.Nyan ကိုအထူးေက်းဇူးတင္လွ်က္ 
တျခားသြားက်န္းမာေရးမ်ားကိုဖတ္ျခင္ေသးတယ္ဆိုလွ်င္ 
Dr.Nyan၏ ျမင္းမိုရ္ဦး BLOG  ေလးတြင္သြားေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။